（采访/撰文：Shiyuan Yang,  Aurora S）
编者按：本文为中国全国两会同期报道，原刊于斯里兰卡政府僧伽罗语媒体Dinamina. 
නිදන්ගත වකුගඩු රෝගය (Chronic Kidney Disease) හෙවත් දීර්ඝ කාලීන වකුගඩු අකර්මණ්‍යතාවය 1990 දශකයේ මැද භාගයේ සිට දිගු කලක් තිස්සේ ශ්‍රී ලංකාවේ බාල, තරුණ, මහලු වෙනසක් නැතිවම හැමදෙනාටම දකින්නට ලැබෙන නිසි ලෙස හඳූනා නොගත් රෝගී තත්ත්වයක් වන අතර, ජලයේ පවතින කඨින බව හෝ බැරලෝහ නිසා නිදන්ගත වකුගඩු රෝගය ඇතිවන බව බොහෝ දෙනා අතර මතයක් පවතී. ආරක්ෂිත පානීය ජල ගැටළු වලට මුහුණ දී ඇති ප්‍රදේශවල ජනතාව මේ සඳහා ජාත්යන්තර සහයෝගීතාවය සහ සහන අපේක්ෂා කරයි.
2013 වසරේ සිට චීන විද්යා ඇකඩමියේ පාරිසරික හා පාරිසරික පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානයේ ජල දූෂණ පාලන රසායනාගාරයේ අධ්‍යක්ෂ (Wei Yuansong) මේ පිළබඳව කරුණු සොයා බලා ශ්‍රී ලංකාවේ ප්‍රධාන ජීවනෝපාය අවශ්‍යතා මුල්කොට ගෙන නොදන්නා හේතුවක් නිසා ඇති වන නිදන්ගත වකුගඩු රෝගය පිළිබඳව දැනුවත් වී දෙපාර්ශවය අතර සහයෝගීතාවයෙන් ගමනක් ආරම්භ කළේය. හඳූනා නොගත් රෝග සඳහා හේතු අධ්‍යයනය කිරීම මෙන්ම පානීය ජල සුරක්ෂිතතාව සහ ජල පරිසරය වැඩිදියුණු කිරීම සඳහා විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ සහ පුහුණුව කෙරෙහි අවධානය යොමු කරමින් එම කාර්යයන් පිළිබඳව 2016 සහ 2023 රටවල් දෙකේ ඒකාබද්ධ ප්‍රකාශයේ කරුණු දක්වා ඇත.
විශ්වාසය ගොඩනැගීම
මේ පිළිබඳව සඳහන් කළ Wei Yuanzai “අපි අතර විශ්වාසය ටිකෙන් ටික ගොඩනඟා ගත්තා.”

ඒකාබද්ධ සහයෝගීතාවයේ නව පරිච්ඡේදයක් සනිටුහන් කරමින් කොළඹදී 2023 දෙසැම්බර් 18 වන දින චීන විද්‍යා ඇකඩමිය (CAS) ජාතික ජල සම්පාදන හා ජලාපවහන මණ්ඩලය (NWSDB) සහ පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලය, ජල තාක්ෂණය සඳහා වූ අති නවීනතම ඒකාබද්ධ පර්යේෂණ මධ්‍යස්ථානය සඳහා වූ ගිවිසුමට අත්සන් තැබීය.
මෙම ව්‍යාපෘතිය පිළිබඳ අත්දැකීම් ගැන කතා කරන විට, Wei Yuansong විශ්වාස කරන්නේ පලමු අංගය ලෙස ඉදිකිරීම් සහ කළමනාකරණය පිළිබඳව ඒකාබද්ධව කටයුතු කිරීමත් – චීන විද්‍යා ඇකඩමිය (CAS) එක්ව විද්‍යාත්මක පර්යේෂණ, පිරිස් පුහුණුව, උපකරණ පර්යේෂණ සංවර්ධනය පිළිබඳව කටයුතු කිරීමත්, ජාතික ජල සම්පාදන හා ජලාපවහන මණ්ඩලය (NWSDB)සමඟ එක්ව තාක්ෂණය සහ අනෙකුත් ක්‍රියාකාරකම් පිළිබඳව සහයෝගයෙන් කටයුතු කරනු ඇති බවයි. පේරාදෙණිය විශ්වවිද්‍යාලය සහ වෙනත් ආයතන සමග එක්ව සිදු කරනු ලබන දෙවන අංගය වන්නේ ප්‍රදේශයේ ජනතාවගේ ජීවනෝපාය සඳහා අවශ්‍යතා සපුරාලීම සහ හදිසි ගැටලු විසඳීමයි. ශ්‍රී ලංකාව තවමත් ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල පානීය ජලය සම්බන්ධයෙන් ගැටලු වලට මුහුණ දී සිටින අතර, එම ගැටළු වලට විසඳුම් සෙවීම සඳහා ග්‍රාමීය ප්‍රදේශයේ පානීය ජලයේ ගුණාත්මකභාවය පිළිබඳව සොයා බැලීමට අපි හවුල්කරුවන් සමඟ එක්ව කටයුතු කරන්නෙමු.
ජලය සහ පාරිසරික ගැටළු සංවර්ධනය වෙමින් පවතින රටවල් මුහුණ දෙන ප්‍රධාන ජීවනෝපාය ගැටලු වේ. කෙසේ වෙතත්, බොහෝ රටවල දැනට මෙම ගැටලුව විසඳීමට අවශ්‍ය තාක්ෂක, මූල්‍ය, පිරිස් කළමනාකරණය සහ කාර්මික සහය නොමැත. විශේෂයෙන්ම ශ්‍රී ලංකාව ද ග්‍රාමීය ප්‍රදේශවල ගැටලුවට මුහුණදෙයි. “චීන විද්‍යා ඇකඩමිය (CAS) හි එවැනි ව්‍යාපෘතිවල ලක්ෂණ වන්නේ එකම රටක්, එකම ප්‍රතිපත්තියක් යන්නයි. ජාතික ජල සම්පාදන හා ජලාපවහන මණ්ඩලය (NWSDB) ආරක්ෂිත පානීය ජල සැලසුම් කිරීම සම්බන්ධයෙන් සැලකිලිමත් වන අතර, මෙම ප්‍රදේශවල ලෝක සෞඛ්‍ය සංවිධානයේ මාර්ගෝපදේශ අනුගමනය කරමින් සිටී. මේ සඳහා මම චීනයේ ජල ආරක්ෂණ ආකෘතියේ උදාහරණයක් ලෙස බීජිං Miyun ජලාශයේ මූලාශ්‍ර ගත් අතර, එයට සාපේක්ෂව ශ්‍රී ලංකාවේ සමහර ජල මූලාශ්‍රවල, ජල බලාගාරයේ සිට කිලෝමීටර් කිහිපයක් ඉහළට වන්නට කාර්මික කලාප ඇති අතර, ඒවා පිළිබඳව විෂේශ අවධානයක් යොමු කළ යුතුය.”
තවත් තීරණාත්මක සාධකයක් වන්නේ දත්ත ලබා ගැනීමේ හැකියාවයි, මෙම පානීය ජල වැඩසටහන් ක්‍රියාත්මක කිරීම සඳහා විශාල දත්ත ප්රමාණයක් එක් රැස් කිරීමට අවශ්ය වන නමුත්, ශ්රී ලංකාව සතුව එවැනි දත්ත ප්රමානවත් තරම් නොමැත. මිනිසුන්ට වෛද්ය ප්රතිකාර ලබා දීම සඳහා එවැනි දත්ත අත්යවශ්ය වේ. රෝගියාගේ දර්ශක දත්ත රසායනාගාර පරීක්ෂණ මගින් පැහැදිලි කර ගත යුතුය. නිරීක්ෂණය සාධාරණ මෙවලමක් විය යුතු අතර, ශ්‍රී ලංකාවේ තත්ත්වය අනුව හුදෙක් නිරීක්ෂණයෙන් වැරදි ලෙස විනිශ්චය කර ඇත. අපගේ ගෘහස්ථ පාරිසරික අධීක්ෂණ පද්ධතිය ඉතා නිවැරදි පද්ධතියකි, එබැවින් අපි ඉදිවෙමින් පවතින ඉතා වැදගත්ම ජල මූලාශ්‍රය වන මහවැලි ගඟ නිරීක්ෂණය කිරීම සඳහා ගංගා ජල තත්ත්ව අධීක්ෂණ උපකරණ කට්ටලයක් ශ්‍රී ලංකාවට පරිත්යාග කළෙමු.
මිලියන 20කට අධික ජනතාවක් සිටින ශ්‍රී ලංකාවේ පාරිසරික ආරක්ෂණය ඉදිරිපත් කිරීම සඳහා පුරෝගාමි වීමට ඕනෑ තරම් අයවළුන් සිටී. ඔබට මතක ඇති, “2016 දී ශ්‍රී ලංකාවේ කසළ කන්දක් කඩා වැටී ජීවිත 10 කට වැඩි පිරිසක් මිය ගිය අවස්ථාව, කලකට ඉහත දී ශ්‍රී ලංකාවේ පාරිසරික ආරක්ෂණ නිලධාරීන් සහ මහාචාර්යවරුන් බීජිං හී Chaoyang District Gao Antun සම්පත් ප්‍රතිචක්‍රීකරණ මධ්‍යස්ථානය වෙත කැඳවා, ඔවුන්ට බීජිං හි අපද්‍රව්‍ය පිරිපහදු කිරීම නැරඹීමට මා සම්බන්ධ කර ගත් අතර, එහිදී කොම්පෝස්ට් කිරීම, නිර්වායු ජීර්ණය, පුළුස්සා දැමීම සහ ගොඩකිරීම ඇතුළු අපද්රව්ය වලින් බලශක්ති සම්පත් වෙත මාරු කිරීමේ ක්‍රියාවලිය දැක ඔවුන් ඉතා සතුටට පත් විය. මෙයින් ඔවුන්ට චීනයේ පාරිසරික ප්‍රගතිය පිළිබඳව ඉතා හොඳ අවබෝධයක් ලැබිනි.
“සොබාදහම අපගේ නිවසයි, පාරිසරික යටිතල පහසුකම් අපගේ ජීවිතයේ තේමාවයිට් Wei Yuansong පවසයි.

“ශ්‍රී ලංකාව පාරිසරික හා පාරිසරික ආරක්ෂාවට විශාල වැදගත්කමක් ලබා දීමේ උසස් සංකල්පයට අනුව කටයුතු කරන අතර, මම එය ඉතා අගය කොට සලකමි.
වර්තමානයේ චීනයේ හැම දෙනාම කථා කරනු ලබන මාතෘකාව වන්නේ “නව” ගුණාත්මක නිෂ්පාදන බලවේග යන්නයි.
Wei Yuansong විශ්වාස කරන්නේ හරිත සංවර්ධනය යනු උසස් තත්ත්වයේ සංවර්ධනයේ පදනම වන අතර, හරිත ඵලදායිතාව නව ගුණාත්මක නිෂ්පාදන බලවේග බවයි. ශ්‍රී ලංකාව කුඩා දූපත් රාජ්‍යයක් වුවද, ඔවුන් පරිසරයට බෙහෙවින් ආදරය කරන අතර, පාරිසරික ආරක්ෂාව සඳහා ඉහළ නංවමින් නව හරිත ගුණාත්මක නිෂ්පාදන කර්මාන්තවල වේගවත් සංවර්ධනයක් කරා යයි. නිදසුනක් වශයෙන්, පරිසරය මූලික කොට ගෙන ශ්රී ලංකාවේ බොහෝ අභියෝග විසඳීමේ හැකියාව ඇත.
“ශ්‍රී ලංකාවේ විද්‍යා හා තාක්ෂණ අමාත්‍යංශයේ නිලධාරියෙක් මට පැවසුවේ සහල් අස්වැන්න පිළිබඳ අනාවැකි සෑම වසරකම නිවැරදි නොවන බවයි. දුරස්ථ සංවේද අනාවැකි මගින් නිරවද්‍යතාවය බෙහෙවින් වැඩි දියුණු කළ හැකි බව මම යෝජනා කළෙමි. සාවද්‍ය සහල් අස්වැන්න පිළිබඳ අනාවැකි වල බලපෑම ගැන අප සැලකිය යුතු අතර, එය නිෂ්පාදනය හා ආනයන සැලසුම් වලටද බලපායි. එබැවින් රටේ සැලසුම් සහ නව ගුණාත්මක නිෂ්පාදන බලවේග සඳහා දත්ත තාක්ෂණය සහ දත්ත විශ්ලේෂණය වැදගත් සාධකයකි.
“ශ්‍රී ලංකාවේ ස්වභාවික සුන්දරත්වයෙන් අනූන පරිසරය සහ ආගන්තුක සත්කාරයට ලැදි ජනතාව එය චීන සංචාරකයින් සඳහා ආකර්ශනීය ගමනාන්තයක් බවට පත් කරයි, එය ස්වභාවික සුන්දරත්වයෙන් පමණක් නොව, බෞද්ධ උරුමයන්ගෙන්ද පොහොසත්ය. ශ්‍රී ලංකාවේ ඇති සුවිශේෂී භූගෝලීය වාසි ශ්‍රී ලංකාවට දකුණු ආසියාවේ සමුද්‍ර කේනද්‍රස්ථානයක් වීමේ හැකියාව ගෙන ආවේය. එමෙන්ම ඒ ගමන යාම සඳහා තාක්ෂණයේ දියුණුව සහ දැනුම අවශ්ය වේ. ශ්‍රී ලංකාව මීළඟ සිංගප්පූරුව බවට පත් වනු ඇතැයි අපි අපේක්ෂා කරමු, එය සාක්ෂාත් කර ගැනීම සඳහා අපට කළ හැකි සෑම දෙයක්ම කිරීමට අපි කැමැත්තෙමු. Wei”
欢 迎 探 讨 合 作
联系微信：srilanka-nanggii1；
斯里兰卡小妞：资深岛民，写兰卡最多的中国人。
长居科伦坡的中国记者，出版7本书，斯里兰卡国营报纸《星期日观察》专栏作者。曾向斯国总统提问，也采访商业大咖，和艺术家对话；同时也是旅行者和徒步爱好者，住遍岛上酒店，足迹慢行4大洲30多国。
出版作品包括：指南《中国国家地理.斯里兰卡旅行指南》、旅行笔记《印度，不可思议》， 译作《勇者征途：攀登七大高峰》等。
继续阅读
阅读原文